Znasz ten ból, kiedy nadepniesz gołą stopą na klocki lego  porozrzucane po podłodze? Zdarza Ci się znajdywać za łóżkiem Twojego dziecka brudne talerze albo znoszone skarpetki? Pewnie za każdym razem Twoja odpowiedź była twierdząca. Są jednak sposoby, aby pozbyć się takich problemów i nauczyć swojego małego bałaganiarza dbania o porządek. 

Porządek według dziecka

• Dzieci mają swoją definicję porządku, dlatego warto pozwolić im układać zabawki według własnego uznania i własnej metody. Mimo, że Tobie będzie wydawało się to całkiem bez sensu i logiki,  dziecko chętniej będzie sprzątać, łatwiej odnajdzie to czego potrzebuje.
• Pamiętajmy jednak o tym, że pokoje zawalone stertami niepotrzebnych rzeczy zniechęcają dzieci do sprzątania. Ubrania z zeszłego sezonu czy zabawki nieużywane od miesięcy nie powinny zalegać w pokoju. Dlatego też w porozumieniu z dzieckiem przesegregujcie i usuńcie zbędne przedmioty. Nie musicie ich wcale wyrzucać, istnieje wiele instytucji, które przyjmą nieuszkodzone ubranka czy zabawki (domy dziecka czy domy samotnej matki).

Nasze oczekiwania i jasny plan działania 

• Dzieci wbrew pozorom już od najmłodszych lat lubią mieć wkład w domowe obowiązki – brać udział w nakrywaniu do stołu czy gotowaniu. Trochę starsze (mające cztery, pięć lat) trzeba wprowadzić w obowiązki omawiając je jasno i konkretnie, oczywiście adekwatnie do wieku.
• Najlepszym rozwiązaniem jest ustalenie planu wykonywania obowiązków razem z dzieckiem. Ważna jest regularność.
• Zastanówcie się jaki minimalny porządek w pokoju dziecka jesteście w stanie zaakceptować (wasza definicja porządku). Umówcie się z dzieckiem na pewne rozwiązania, np. jedno z poniższych:

           – przed dobranocką książki mają być poukładane na półkach, śmieci w koszu, zabawki w pudełku,
– przed pójściem spać dywan w pokoju jest pusty, śmieci w koszu…,
– przez pokój da się swobodnie przejść, bez potykania się o zabawki,
– w tygodniu nie wtrącamy się w porządek w pokoju, za to w sobotę dziecko sprząta według instrukcji rodziców.

• Przypominajmy dzieciom o wykonaniu pewnych czynności z planu rano lub w południe (im młodsze dziecko trzeba to robić częściej). Używajmy przyjacielskiego, lecz stanowczego tonu. Bądźmy także konsekwentni w działaniu.

Spisanie umowy

Polecamy sporządzenie „umowy” z dzieckiem. Wypisanie na kartce ustaleń i oczekiwań ułatwi późniejsze ich egzekwowanie.

Nagrody 

Chwal dziecko za wykonane zadanie, powiedz jak bardzo Ci się podobało, że posprzątało samodzielnie zabawki. Możesz ustalić z nim także pewien sposób wynagradzania dobrego zachowania. Nie koniecznie za każdym razem, ale na przykład pod koniec miesiąca.

Przykładowe nagrody:
– pochwała (tutaj wskazana jest nagroda za każdym razem),
– pozwolenie na spędzenie jakiegoś czasu przed komputerem,
– wyjście z kolegami,
– wspólne wyjście na lody.

Konsekwencje

Przypominaj o niewykonanych zadaniach, ale nie wyciągaj natychmiast konsekwencji. Porozmawiaj z dzieckiem i przypomnij ustalone wcześniej zasady. Gdy dziecko jest bardzo oporne, wtedy wyciągnij konsekwencje, pamiętając o jasnym podaniu przyczyny.

Przykładowe konsekwencje:
– metoda czarnego worka (zabierasz na dobę lub dwie zabawki, które nie były sprzątnięte – oddajesz, gdy dziecko posprząta),
– metoda odkurzacza (jeśli dziecko samo nie posprząta odkurzacz wciągnie jego zabawki),
– klasyczny szlaban na przyjemności lub odesłanie do nudnego miejsca (na „karnego jeżyka”).

Ważna kwestia!

Pamiętajmy, że dziecko bierze z nas przykład. Jeśli sami nie potrafimy utrzymać porządku w swojej sypialni nie oczekujmy tego od dziecka.

Źródło:
Jan Uwe-Rogge, Co zrobić gdy dziecko…? 111 pytań i odpowiedzi dla rodziców., Warszawa 2011
Artur Kołakowski, Agnieszka Pisuła, Sposób na trudne dziecko, Sopot 2011